16 Th2 Các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường OCC thế giới
Có nhiều yếu tố tác động đến thị trường OCC toàn cầu trong suốt thời gian qua, trong đó phải kể đến 3 yếu tố chính: nhu cầu tiêu thụ bao bì giấy gia tăng mạnh mẽ; hệ thống tái chế thay đổi do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19; và sự gia tăng thương mại điện tử và các vấn đề về chuỗi cung ứng hàng hóa.
Nhu cầu tiêu thụ bao bì giấy mạnh mẽ là một trong những yếu tố cơ bản thúc đẩy tiêu thụ và tăng giá OCC trên thị trường toàn cầu. Do việc gia tăng sử dụng giấy bao bì hòm hộp (containerboard) mà nhu cầu tiêu thụ OCC của Mỹ đã tăng 4% trong năm 2020, mức tăng trưởng cao nhất kể từ năm 2011. Tiếp theo đà tăng trưởng đó, năm 2021 tiêu thụ OCC tăng thêm 7% so với cùng kỳ năm ngoái trong chín tháng đầu năm 2021.
Cộng với việc gia tăng nhu cầu tiêu thụ và sản xuất giấy bao bì hòm hộp, việc mở rộng các công suất mới sản xuất giấy bao bì hòm hộp từ nguyên liệu tái chế cũng đã thúc đẩy nhu cầu OCC gia tăng với tốc độ nhanh hơn.
Tương tự, nhu cầu tiêu thụ OCC của Tây Âu tăng khoảng 3% trong năm ngoái và ước tính sẽ tăng thêm 5% vào năm 2021. Nhu cầu OCC của Châu Á cũng tăng trở lại trong nửa cuối năm 2020 và nửa đầu năm 2021, một phần do sự phục hồi nhu cầu tiêu thụ bao bì giấy và sợi tái chế tại Trung Quốc. Như vậy là một phần lớn lượng OCC nhập khẩu của Đông Nam Á và Ấn Độ đã được sử dụng để sản xuất giấy bao bì hòm hộp và bột giấy tái chế, sau đó xuất khẩu vào Trung Quốc.
Sự tăng trưởng của nhu cầu tiêu thụ được thể hiện qua số liệu xuất nhập khẩu của cơ quan hải quan các nước. Nhập khẩu OCC của Malaysia đã tăng 374% vào năm 2020 và tăng thêm 126% so với cùng kỳ năm ngoái trong 8 tháng đầu năm 2021, chủ yếu cung cấp cho các dây chuyền bột giấy tái chế và giấy bao bì hòm hộp mới tại nước này. Tương tự, nhập khẩu OCC của Thái Lan tăng 98% trong ba quý đầu năm 2021, so với cùng kỳ năm ngoái.
Xuất khẩu OCC của Mỹ đã tăng 16% so với năm 2020, cho đến tháng 9 năm 2021 bất chấp lệnh cấm nhập khẩu của Trung Quốc và xuất khẩu sang Châu Á (ngoài Trung Quốc) đã tăng 96% trong giai đoạn này. Đồng thời, xuất khẩu OCC của Úc sang Châu Á (ngoài Trung Quốc) tăng vọt 132%.
Hình 2. Nhu cầu tiêu thụ OCC tại Mỹ, triệu tấn
Trong khi đó, do ảnh hưởng của đại dịch và sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử đã ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động thu gom, cung ứng và kinh doanh giấy thu hồi và hoạt động tái chế. Đại dịch Covid-19 đã làm gián đoạn hoạt động thu gom, kinh doanh và hoạt động tái chế giấy ở một số khu vực, như châu Á và châu Âu. Các Chính phủ đã thông qua các biện pháp hạn chế, bao gồm cả phong tỏa, nhằm hạn chế sự lây lan của dịch bệnh.
Cùng với đó, tốc độ phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử đã khiến cho việc sử dụng hòm hộp cac-tông tăng lên và thải nhiều hơn vào nguồn rác dân dụng, tỷ lệ bìa các-tông đưa vào tái chế vẫn thấp hơn so với lĩnh vực thương mại. Nhìn chung, hiệu quả tái chế giấy đã giảm xuống trong giai đoạn 2020-2021.
Một yếu tố nữa đã làm thay đổi sự luân chuyển của thị trường OCC trong năm 2021 này so với các năm trước. Đó là khi Trung Quốc vẫn còn cho phép nhập khẩu OCC từ Bắc Mỹ, Châu Âu, Châu Đại Dương và Nhật Bản và được sử dụng làm nguyên liệu sản xuất giấy bao bì và sau đó xuất khẩu quay trở lại các khu vực này dưới dạng hòm hộp các-tông bảo vệ hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc.
Tuy nhiên, kể từ khi Trung Quốc thực hiện lệnh cấm nhập khẩu đối với tất cả các loại giấy thu hồi, bao gồm cả OCC, vào cuối năm 2020, thì sự luân chuyển của OCC trên thị trường thế giới đã thay đổi đáng kể. Giờ đây, OCC được nhập khẩu vào các thị trường Đông Nam Á và Ấn Độ, sản xuất bột giấy tái chế và giấy bao bì hòm hộp, sau đó được nhập khẩu sang Trung Quốc để sản xuất giấy bao bì hoặc/và gia công hòm hộp các-tông sóng. Hòm hộp các-tông sóng này lại là nguồn nguyên liệu bao bì giấy chủ yếu của hàng hóa và các khu vực xuất khẩu lớn và cuối cùng lại được tái chế thành OCC tại các khu vực này. Dòng chảy của OCC hiện đã có thêm nhiều công đoạn liên quan đến các vấn đề vận chuyển và logistics hiện nay, chẳng hạn như tắc nghẽn cảng và thiếu container, đã làm cho tình hình trở nên phức tạp hơn.
Do đó, hiện nay có lượng lớn OCC trên tàu, hoặc bị mắc kẹt tại các cảng khác nhau, dẫn đến hiện tượng thiếu hụt OCC và bột giấy tái chế đối với các nhà máy giấy. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, quản lý giao thông ở các địa phương khác nhau cũng có sự khác biệt nên đã tạo thêm áp lực cho chuỗi cung ứng của OCC. Tồn kho OCC tại các nhà máy giảm đáng kể và các nhà máy phải trả phí bảo hiểm cao hơn để đảm bảo nguồn cung cấp cần thiết để vận hành máy móc của họ nhằm đáp ứng các đơn đặt hàng.
Hình 3. Diễn biến nhập khẩu giấy thu hồi của Trung Quốc và các nước châu Á khác, triệu tấn
Nói chung, ba yếu tố nói trên đều góp phần vào sự khan hiếm của thị trường OCC toàn cầu trong nửa cuối năm 2020 và năm 2021 này. Tuy nhiên, với sự chững lại của nền kinh tế Trung Quốc, cũng như giảm sút chi tiêu của người tiêu dùng nên nhu cầu của Trung Quốc đối với bao bì giấy và bột giấy tái chế cũng đã giảm xuống trong gần đây, điều này đã làm giảm nhập khẩu OCC của khu vực Đông Nam Á và Ấn Độ. Trong khi đó, nhu cầu OCC nội địa ở Bắc Mỹ và Châu Âu đã bắt đầu hạ nhiệt một chút do tồn kho giấy bao bì hòm hộp được cải thiện.
Về phía nguồn cung, việc thu mua OCC ở Bắc Mỹ, Châu Âu và các khu vực khác đã tăng lên phần nào do sự mở cửa trở lại rộng rãi hơn của các nền kinh tế. Mặc dù các vấn đề về chuỗi cung ứng vẫn chưa được cải thiện một cách cơ bản, nhưng các yếu tố liên quan đến vận chuyển đã bắt đầu có dấu hiệu tiến triển. Tất cả những yếu tố đó đã làm cho cả hai bên cung và cầu của thị trường OCC toàn cầu giờ đây có cơ hội và điều kiện để phát triển.
Nền kinh tế Trung Quốc sẽ vận động như thế nào và điều đó sẽ tác động ra sao đến lĩnh vực sản xuất và nhu cầu bao bì giấy của nước này trong thời gian tới? Khi nào Malaysia và/hoặc Việt Nam hay các nước khác sẽ thực hiện lệnh cấm nhập khẩu giấy hỗn hợp và các biện pháp hạn chế khác, nếu có? Nhu cầu bao bì giấy do thương mại điện tử thúc đẩy có chững lại ở Châu Âu và Bắc Mỹ không? Về phía nguồn cung, ngành công nghiệp tái chế sẽ sớm cải thiện hiệu quả của mình như thế nào để bắt kịp nhu cầu của OCC? Khi nào các vấn đề của chuỗi cung ứng, bao gồm cả các liên quan ràng buộc về vận chuyển, sẽ được giải quyết? Không câu hỏi nào trong số những câu hỏi này dễ trả lời và chưa thể biết được quãng thời gian để tái cân bằng cung và cầu của OCC. Nhưng có một điều chắc chắn là sản xuất giấy bao bì hòm hộp toàn cầu sẽ tiếp tục hướng tới tái chế vì phần lớn các nhà máy, dây chuyền mới theo kế hoạch đều dựa trên nguồn nguyên liệu đầu vào là giấy thu hồi. Điều này có nghĩa là cán cân cung cầu của OCC sẽ vẫn eo hẹp trong trung và dài hạn trên toàn thế giới./.
Theo VPPA
